انواع سنگ های ساختمانی
سنگ
از نقطه نظر زمین شناسی، سنگ به موادی از پوسته زمین اطلاق می‌شود که از یک یا چند کانی که با یکدیگر پیوند یافته‌اند، درست شده‌است.
انواع سنگهای ساختمانی
سنگها به دسته های گوناگون طبقه بندی شده است و نام معدن سنگ به عنوان اسم آن استفاده می‌شود. رایج‌ترین سنگهای ساختمانی عبارتند از:
- سنگ گرانیت
- ماسه سنگها
- سنگهای آهکی
- کوارتزیت
- سنگهای رسی
- تراورتن
سنگ گرانیت
سنگ خارا یا سنگ گرانیت گونه‌ای سنگ آذرین درونی است بخاطر همین علت بافت آن دارای دانه‌های متوسط تا درشت بوده و دارای دُرّ کوهی (کوارتز) و فلدسپات و پاره‌ای کانی‌های دیگر می‌باشد. رنگ آن بسته به کانی و شیمی سنگ، از صورتی تا خاکستری پررنگ و حتی سیاه، متغیر می‌باشد. این سنگ از سنگین‌ترین سنگها با چگالی ۲٫۷۵ گرم بر سانتیمتر مکعب می‌باشد
سنگ گرانیت یکی از محکم‌ترین و سخت‌ترین سنگها می‌باشد بهمین خاطر بعنوان مصالح ساختمانی بصورت گسترده‌ای استفاده می‌شود. مقاومت این سنگ در مقابل خوردگی باعث استفاده گسترده از آن در آزمایشگاه‌ها شده‌است. مقاومت و سختی بالای این سنگ این امکان را فراهم می‌کند که ورقه‌هایی به ضخامت تنها چند میلیمتر از این سنگ ساخت.
گرانیت سنگی است که از سرد شدن توده‌های مذاب شکل گرفته است. گرانیت سمبل سختی، مقاومت و دوام است. گرانیت‌ها به رنگهای سفید، خاکستری، پرتغالی، سبز، مشکی، قرمز و غیره دیده می‌شوند. گرانیت‌ها نسبت به سنگهای آهکی سخت تر اما یکنواخت تر هستند. گرانیت‌ها به راحتی خش بر نمی‌دارند و مقاومت آنها در مقابل حرارت بالا می‌باشد. گرانیت بهترین کاربرد را در سنگفرش بیرونی و در مکانهایی که در معرض عبور و مرور زیاد است دارد ولی آنرا می‌توان در نمای بیرونی و سنگفرش داخلی ساختمان و پله‌ها استفاده نمود عمده این سنگها از کشورهای آسیای میانه مانند هندوستان، چین، تایوان و ویتنام خریداری می‌گردد و از کیفیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد این نوع سنگ خود شامل ۲ نوع طبیعی ورنگ شده می‌باشد که از انواع آن می‌توان به سنگهایی با نام هلویی و نخودی و قرمز رنگ شده، بلک گالکسی، شانسی بلک، کارمن رد، بالتیک براون، مپل رد، جوپارنا، مولتی کالررد ولگابلو، بیداسر قهوه‌ای، بیداسر سبز، باش پارادیسو، تن براون، سیلور پرل … اشاره کرد.
بيشتر گرانيت ها سخت و چگال هستند و به اين ترتيب جزو مصالح بادوام ساختماني قرار مي گيرند . در برابر نفوذ آب و اثر ضربه مقاومند ومحيط هاي صنعتي را به خوبي تحمل مي نمايند . ظاهر گرانيت متأثر از كار انجام شده برروي سطح نهايي آن است كه ممكن است چكشي ،كلنگي ، تيشه اي يا صيقلي باشد . بهترين نماي سنگ گرانيت حالت صيقلي آن است كه زيبايي رنگ و انعكاس كريستال هاي آن را نمايش ميدهد . سطح گرانيت بر اثر حرارت و تفاوت ضريب انبساط و انقباض بين اجزاي كريستالي مختلف آن به صورت سوخته در مي آيد . استفاده تلفيقي از گرانيت صيقلي و سوخته در ساختمان به علت تضاد ، زيبايي جالبي پديد مي آورد. در ايران معادن بسياري وجود دارد كه سنگ هاي گرانيت با رنگ هاي مختلف از آنها استخراج مي شوند .سنگ گرانيت به علت هزينه سنگين استخراج ، برش و صيقل ، نسبتاًگران است به همين دليل بيشتر در نماي ساختمان هاي مهم به كار برده مي شود . از اين سنگ براي كف سازي ، پياده روسازي و راه سازي نيز استفاده مي گردد.
ماسه‌سنگ
نوعی سنگ رسوبی است که در تمامی دوران‌های زمین‌شناسی تشکیل آن ادامه یافته و عمدتاً از ذرات گرد ماسه و کانی‌های مختلف تشکیل شده و رنگهای متنوعی دارد. این سنگ در دریاهای کم‌عمق، خورها و دلتاها، در امتداد سواحل، در بیابان‌های گرم تشکیل شده است و موادی چون رس‌ها و اکسید سیلیسیم در سیمانی کردن ذرات آن به یکدیگر نقش داشته‌اند.
سنگ آهک
سنگ رسوبی با منشأ شیمیایی یا زیست‌شیمیایی که بیشتر از کلسیم‌کربنات تشکیل شده‌باشد
آهک زنده میل ترکیبی شدیدی با فلزات دارد، از این‌رو با فلزات مصرف شده در ساختمان مانند لوله‌های آب و لوله‌های شوفاژ ترکیب شده و در آنها خوردگی ایجاد کرده و موجب پوسیدگی می‌شود. به همین علت رفته رفته از میزان مصرف آهک در ساختمان کاسته شده و با توسعه کارخانه‌های سیمان پزی در ایران و سراسر دنیا رفته رفته سیمان جای آهک را در صنعت ساختمان سازی گرفته به طوری که امروزه در کمتر ساختمانی از آهک به عنوان ملات استفاده می‌شود؛ ولی در راه‌سازی برای افزایش تحمل فشاری و کششی خاک مخصوصاً در قشرهای پایین راه‌سازی برای تحکیم بخشیدن به آن و همچنین جلوگیری از روئیدن گیاهان در دامنه راه و باندهای فرودگاه مصرف می‌شود.
همچنین آهک در صنعت سیمان پزی، چینی سازی، شیشه گری، ذوب آهن، صنایع غذایی، تصفیه قند و غیره نیز مصرف می‌شود
کوارتزیت
کوارتزیت سنگ دگرگون و بسیار سخت است. این سنگ از دگرگونی ماسه‌سنگ (كوارتزآرنيت) در اثر فشار و گرمای بسیار بالای لایه‌های زمین بوجود آمده‌است. کوارتزیت خالص معمولا به رنگهای سفید تا خاکستری است. در صورتی که در آن اکسیدهای آهن نیز وجود داشته باشد، به رنگهای صورتی تا قرمز دیده می‌شود. رنگهای دیگری از کوارتزیت مانند زرد و نارنجی نیز وجود دارد که به دلیل وجود دیگر ناخالصی‌ها است.
هنگامی که ماسه‌سنگ به کوارتزیت دگرگون می‌شود دانه‌های کوارتز که در آن وجود داشته به همراه مواد سیمانی که پیش از این در ماسه‌سنگ وجود داشت، دوباره بلوری می‌شود و بلورهای جدید کوارتز، تکه تکه به هم پیوند می‌خورند. بیشتر یا همهٔ بافت پیشین ماسه‌سنگ و ساختار رسوبی آن در اثر دگرگونی کاملا پاک می‌شود و ساختار جدید جایگزین آن می‌گردد. در طول فرایند دگرگونی و دوباره بلوری شدن تنها مقدار کمی از مواد سیمانی مانند اکسید آهن، کربنات و رس منتقل می‌شود و رگه‌هایی از آنها بر روی کوارتزیت باقی می‌ماند. کوارتزیت در برابر هوازدگی شیمیایی بسیار مقاوم است، معمولا بالای تپه‌ها و پشته‌ها از این سنگ تشکیل شده‌است. بر روی سطحی که سیلیسیم خالص وجود دارد مقدار کمی خاک تشکیل می‌شود، در نتیجه بر روی بالای پشته‌ها معمولای خاک کمتری وجود دارد و پوشش گیاهی خیلی کم است یا اصلا وجود ندارد.
ﺳﻨﮓﻫﺎی رسی
این سنگها از انواع سنگ های دگرگونی هستند که از دگرگون شدن خاک رس در طول زمان بدست می آیند سنگهای رسی بصورت لایه لایه و به رنگ سیاه یا خاکستری تیره می باشند و به نام شیست خوانده می شوند. شیست به طور نامنظم در نماسازی ، پوشش سقف به جای سفال و فرش کف پیاده روها به کار می رود. در ایران معدن شیست در میگون واقع است.
تراورتن
تراورتن بجا مانده از رسوبات آب‌های معدنی غارها یا چشمه‌های آب گرم یا از رسوب کف دریاها و رودخانه‌ها است که به صورت پهنه‌های نسبتاً وسیع دیده می‌شوند. تراورتن نوعی سنگ آهک متخلخل است که از دسته سنگهای تزیینی به شمار می‌رود
از بین انواع تراورتن‌ها، تراورتن‌های سفید که رگه‌های رنگی و تخلخل یکنواخت تری دارند، از کیفیت بالاتری برخوردار هستند. دلیل وجود تراورتن‌های کم رنگ را می‌توان ناشی از وجود رنگدانه‌های پراکنده اکسید آهن در متن سنگهای تراورتن دانست. تراورتن‌های رنگی بر حسب درصد رنگدانه‌های اکسید آهن به رنگ قرمز، گردویی، لیمویی وغیره تشکیل می‌شوند. ظاهر زیبای تراورتن‌ها ناشی از اختلاف میزان اکسید آهن در لایه‌های مختلف آن می‌باشد.
تراورتن دارای رنگهای متنوع و بافت نواری شکل است که در اثر حضور ترکیبات آهن، کلسیم و دیگر ناخالصی‌ها ایجاد شده‌است. این سنگ در رنگهای زرد، قهوه‌ای، قرمز، لیمویی، خاکستری، سیاه و سفید قابل تولید است. سنگهای تراورتن گاهی به صورت تصادفی شالدار یا بدونه شال می‌باشد.
تراورتن به علت داشتن حفرات، خاصیت عایق حرارتی و صوتی دارد. تراورتن از مقاومت قابل قبولی برخوردار می‌باشد. این سنگ را می‌توان به ۲ شکل موج دار و بدون موج برش داد. تراورتن دارای سوراخ‌ها و حفراتی است که بایستی در هنگام فراوری سطح آن پر شود. وجود حفره در تراورتن باعث می‌شود در هنگام نصب سنگ، ملات سیمانی داخل این حفرات نفوذ کرده و از سقوط سنگ جلوگیری کند.
تراورتن در نماهای روکار داخلی و بیرونی و همچنین برای سنگفرش کردن قابل استفاده‌است.
مصالح ساختمانی
عبارت است از موادی که برای ساخت‌وساز استفاده می‌شوند. بسیاری از موادی که به صورت طبیعی ایجاد می‌شوند (مانند رس،ماسه، چوب، سنگ و حتی شاخ و برگ‌های کوچک)، برای ساختن یک ساختمان کاربرد دارند. به غیر از مواد و مصالح طبیعی، برخی از مواد ساخته شده توسط انسان نیز به صورت ترکیبی، در ساخت‌وساز استفاده می‌شوند. در بسیاری از کشورها، تولید مصالح ساختمانی به صورت یک صنعت درآمده‌است. علاوه بر این، استفاده از این مصالح، مشاغل و پیشه‌های زیادی، همانند نجاری، لوله‌کشی، سقف‌سازی و عایق‌کاری را به وجود آورده‌است. این گونه از پیشه‌ها، کار تزیین و زیبایی ساختمان‌ها و خانه‌ها را برعهده دارند.